Afrika en Europa

                              Elmina Ghana vanaf fort Sint Jago naar Sint George (Foto Harrie Leyten)

 Aan het einde van de 19e eeuw begon een aantal Europese landen (Engeland en Frankrijk voorop) aan de verovering en kolonisatie van Afrika. Het duurde enkele tientallen jaren voordat het continent ( in de woorden van de veroveraars) gepacificeerd was. Het resulteerde in door Europa opgelegde regeringsvormen, rechtspraak, leger en politie, en een kapitalistische industrie waarvan de winsten naar Europa vloeiden. Ook op religieus, en maatschappelijk gebied veranderde er veel voor Afrika. Missie en zending deden er alles aan om het ‘heidendom’ te oeverwinnen en Afrika te bekeren tot het ‘ware geloof’. Onderwijs en gezondheidzorg werden opgezet om Afrika te brengen tot een beschaving die op Europese en christelijke leest was geschoeid.

Al generaties zijn Europeanen vertrouwd met een wereldbeeld waarin Europa (misschien samen met Noord Amerika) de hoogste beschavingsstandaard van de wereld bezit. Europa heeft al die tijd de toon gezet voor wat beschaving is en dient te zijn. Het heeft zijn beschavingsideaal ook aan de rest van de wereld voorgehouden met de boodschap: volg ons na en je zult even beschaafd worden als wij. Opvallend aan deze situatie is, dat zij zelden of nooit in twijfel is getrokken. Europeanen zelf hadden geen reden om dat te doen, omdat zij meer dan tevreden waren met hun eigen beschaving. Anderen, dat wil zeggen mensen uit niet-Europese gebieden, beschikten niet over de kennis en de academische vaardigheden (ze waren immers niet beschaafd), die nodig waren om zo iets complex als een (Europese) beschaving ter discussie te stelen.

In deze artikelen een antwoord op de vraag: Hoe heeft Afrika gereageerd op deze botsing van culturen?

Print