Afrikaanse beeldtalen

La family/ happy family 1905 Kloek omgeven door haar kuikens
( Foto J. v. d Heijden, © dessin Vlisco)

Omdat Afrika geen eigen schrijftaal heeft gekend, is de verBEELDing van het gedachtegoed van het allergrootste belang. Opvattingen over leven en dood, over verhoudingen tussen man en vrouw, over koningen en onderdanen, over de plaats van het individu in de samenleving, zijn van generatie op generatie overgedragen in mondelinge overleveringen, in zang en dans, in maskers en beelden. Afrika is rijk aan kleurrijke beeldverhalen .

Karakteristiek  voor Afrika is de kunst van het spreken. Overal in Afrika leeft het besef dat mensen elkaar met respect dienen te behandelen. Respectvol communiceren is daar een belangrijk onderdeel van. Het houdt in, dat je niet alles mag zeggen, wat in je opkomt. Wat ik wil zeggen kan een ander kwetsen. Ieder woord dat ik uit, kan een ander pijn doen, ook als ik het niet zo bedoel. De Bamana van Mali hebben een lied voor jongens in het initiatie kamp: ‘Houd je mond stijfdicht; je mond is je vijand!’ Om toch in staat te zijn iemand anders een verwijt te maken, zoekt men naar een alternatieve manier van communiceren. Hieruit is de grote nadruk ontstaan op het gebruik van spreekwoorden. Een spreekwoord lijkt een algemeen geldende wijsheid te bevatten, die voor iedereen begrijpelijk is. Maar er kan een diepere betekenis in verpakt zijn, waarnaar de aangesprokene slechts gissen kan. Zal deze beseffen , dat er een persoonlijk verwijt schuilt in het gebruikte spreekwoord? Maar als een spreekwoord voor mij bedoeld is, maar ik snap de boodschap niet, mag ik niet vragen naar de bedoelde betekenis. Dan zou de spreker alsnog kwetsende woorden moeten uiten en het is juist de bedoeling dat niet te doen.

In deze artikelen wordt ingegaan op de macht van het onuitgesproken woord, op de verbale kracht van beeldtaal.

De artikelen willen een handreiking zijn om de Afrikaanse beeldverhalen te begrijpen en te waarderen. 

  en 

Print