Afrikaanse religies

                                        Een Blolo bla in eigenaars slaapkamer, Baule Ivoorkust. (Foto Susan Vogel)

Overal in de wereld hebben mensen verhalen over de schepping van de wereld, van mens en dier, maar ook over het ontstaan van dingen die mensen niet begrijpen. In Afrika spelen scheppingsverhalen ene grote rol in het geloof en het leven van iedere dag. Zij geven niet alleen antwoorden op fundamentele vragen over leven en dood, maar werden ingezet om jonge mensen in de gemeenschap morele waarden bij te brengen en hen op te voeden tot verantwoordelijke burgers. Tegelijkertijd versterkten deze verhalen bij de volwassenen die er steeds weer naar luisterden, de waarden die als fundament voor de samenleving golden.

Scheppingsverhalen zijn mythen; er bestaan geen ooggetuige verslagen van de schepping van de wereld. Mythen hebben daarom geen historische waarde, maar zij geven verklaringen voor eigentijdse situaties. Mythen vormen in veel culturen de basis voor opvattingen die mensen hebben over leven en dood, over ziekte en tegenslag, over de verhoudingen tussen man en vrouw en over talloze zaken die het leven van mensen betekenis geven.                                                                

In Christelijk Europa is het thema van goed en kwaad eeuwenlang een debat geweest over morele  en religieuze waarden. In traditioneel Afrika, dat wil zeggen, in de pre-koloniale tijd bestond dit debat niet. Het Kwaad (met een hoofdletter) werd beschouwd als een existentieel probleem, volgens de Scheppingsmythen bij veel volkeren, ontstaan door nalatigheid van de eerste mens. Die nalatigheid werd gestraft met ziekte en dood, misoogsten en hongersnood, hekserij of andere rampspoed. Niet de zonde, zoals Christenen gewend zijn te denken, maar dit onheil was het Kwaad. Orakeldeskundigen  zoeken naar de veroorzaker van het Kwaad om daarna met behulp van krachtvoorwerpen het Kwaad aan te pakken. 

Print